Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi (DİSK-AR), 3 aylık enflasyon araştırması yayınladı. Araştırmada, son 3 ayda, fiyatların yüzde 25,1 arttığına değinildi. DİSK-Ar, “TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor” denildi.
DİSK-AR, “Üç aylık resmi enflasyon yüzde 25! Emek gelirleri eriyor!” başlığıyla 3 aylık enflasyon araştırması yayınladı.
Araştırmada, şu veriler yer aldı:
“-TÜİK’in tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 61,53, aylık yüzde 4,75 oldu!
-TÜİK’e göre yıl başından bu yana fiyatlar yüzde 49,9 arttı!
-Son üç ayda (temmuz-ağustos-eylül) fiyatlar yüzde 25,1 arttı!
-Emekli aylıklarına ve memur maaşlarına yapılan zam ilk üç ayda eridi.
-Yükselmeye devam etmesine rağmen resmi enflasyon halkın yaşadığı enflasyonu yansıtmıyor!
-Emeklilerin ve dar gelirlilerin gıda enflasyonu yüzde 92-118 arasında!
-2003:100 bazlı TÜFE Endeksi 1.691’e gıda fiyatları endeksi 2.406’ya yükseldi.
-TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor.
2023 Eylül dönemine ait TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 3 Ekim 2023’te yayımlandı. TÜİK verilerine göre TÜFE’deki (2003:100) değişim 2023 Ekim’de bir önceki aya göre yüzde 4,75, on iki aylık ortalamalara göre yüzde 55,3, bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 49,86 ve bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61,53 oldu. Sadece üç aylık tüketici enflasyonu yüzde 25,1 oldu. Yılın ikinci yarısı için memur maaşlarına ve emekli aylıklarına yapılan zam eridi. Resmi enflasyondaki tırmanış sürüyor.
TÜİK, Eylül 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 75,14 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor. Madde fiyatları halen karartılmış durumda. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi görülemiyor.
Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 75,1 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 92,3 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 85,7 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 98,2 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 118 olarak gerçekleşti.
Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 71,8 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 54,7 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 118 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 55 oranında kaldı. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına, farklı toplumsal kesim ve sınıflara göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor.
TÜFE ve gıda fiyatları endeksi artmaya devam ediyor. 2005 yılında 118 olan TÜFE endeksi, Eylül 2023’te 1.691’e yükseldi. 2005’te 110 olan gıda fiyatları endeksi ise 2023’te 2.406’ya yükseldi. Böylece 2005’ten bu yana TÜFE 1.573 puan, gıda fiyatları endeksi 2.296 puan arttı. 2005’te yüzde 8 olan enflasyon oranı 2023’te yüzde 61,5 oldu. 2005’te yüzde 4,5 olan gıda enflasyonu ise 2023’te yüzde 75,1’e yükseldi.
Öte yandan son yıllarda gıda enflasyonu ile genel enflasyon arasındaki fark açılmaya başladı. Eylül 2023’te 2003:100 bazlı TÜFE endeksi 1.691 olurken, gıda enflasyonu endeksi 2.406 oldu.
Metodolojik not: Dar gelirlilerin ve emeklilerin gıda enflasyonu hesabında, TÜİK’in gelire göre tüketim harcamasının ve temel gelir kaynağının hane halkı tüketim harcamasının türlerine göre dağılımı (2022) verileri ile ana harcama gruplarına göre TÜFE verileri esas alındı.”
